Czym jest choroba Hashimoto?
Zapalenie tarczycy typu Hashimoto jest przewlekłym, limfocytowym zapaleniem gruczołu tarczowego. To najczęściej diagnozowana przewlekła choroba tarczycy. Podłożem jest proces autoimmunizacji, czyli atak organizmu na własne komórki, a konkretniej mówiąc- aktywność cytotoksycznych limfocytów typu T niszczących komórki pęcherzykowe tarczycy.
Hashimoto objawia się wieloma symptomami, często o odmiennej etiologii np.:
duszność wysiłkowa
sztywność mięśni i/lub bóle stawów (spowodowane zahamowaniem produkcji kolagenu i kwasu hialuronowego)
łamliwość i wypadanie włosów
objaw „brudnych kolan” i „brudnych łokci” – sucha, pociemniała skóra w tych obszarach
trudność z utrzymaniem ciąży
przerzedzanie się brwi
słabsza pamięć i koncentracja
obrzęk szyi
ochrypły, matowy głos
skłonność do zatrzymywania się wody w organizmie (obrzęki)
„nalana twarz” inaczej „twarz Hashimoto”- charakterystyczna owalna, pulchna
bradykardia serca
przyrost wagi mimo braku apetytu (nie w każdym przypadku)
częste uczucie chłodu, nawet mimo wysokiej temperatury otoczenia
nadmierna senność
zaburzenia miesiączkowania
zaparcia
Niestety nie istnieje jedna podstawowa przyczyna, która powoduję chorobę Hashimoto. Na powstanie przewlekłego zapalenia tarczycy oddziałuje wiele czynników, które się wzajemnie potęgują. Do tych przykładów można zaliczyć:
stres
nawracające infekcje
dysbioza jelitowa - brak odpowiedniego składu iloścwego i jakościowego komórek bakteryjnych, grzybiczych oraz innych substancji w jelicie
SIBO - przerost bakteryjny jelita cienkiego (jelito cienkie powinno być fizjologicznie niemal jałowe)
dyspepsja żołądkowa
nietolerancje pokarmowe- wywołujące coraz większy stan zapalny w organizmie
choroby nadnerczy
obecność toksyn i metali ciężkich w ustroju
niedobry witaminowo-mineralne
Czym w takim razie jest tarczyca?
Tarczyca to jeden z największych gruczołów wydzielania wewnętrznego. Składa się z dwóch płatów (swoim kształtem przypomina motyla). Jej masa powinna wynosić od 25 do 60g. Narząd ten jest swego rodzaju magazynem hormonów, które produkuje - czyli T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny). Natomiast tarczyca produkuje i magazynuje także substancję zwaną kalcytoniną, która reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową.
UWAGA: TSH (tyreotropina) nie jest hormonem tarczycy! Wśród jeszcze wielu osób, które chcą sprawdzić pracę tarczycy, oznaczają sam poziom TSH. Jest to błędem, ponieważ...
Praca tarczycy regulowana jest przez UJEMNE SPRZĘŻENIE ZWOTNE:
Oznacza to, iż sam początek hormonalnej kaskady zdarzeń znajduję się w mózgu, a docelowo - w podwzgórzu. Podwzgórze wytwarza substancję zwaną TRH (tyreoliberynę) i pobudza przedni płat przysadki mózgowej do wytwarzania TSH (tyreotropiny). Dopiero TSH oddziałuje na gruczoł tarczowy, aby zaczął samodzielnie wytwarzać swoje hormony- T3 (trójjodotyroninę) i T4 (tyroksynę). Gdy odpowiedni poziom tych dwóch ostatnich zostanie osiągnięty, zostaje zahamowany cały proces – zakończenie wytwarzania TRH w podwgórzu.
Aby hormony T3 i T4 zostały wytworzone potrzebna jest tyrozyna (aminokwas- podstawowa jednostka budująca białka) i jod (zalecana ilość według WHO- Światowej Organizacji Zdrowia to 150µg dla osoby dorosłej na dzień lub 200µg dla kobiet ciężarnych i karmiących). Dwa wymienione składniki łączą się w tyreoglobulinę, a ta w efekcie powoduje powstanie hormonów tarczycy- T3 i T4.
Ciekawostka: Tarczyca w 60% wytwarza hormon T4, z którego może powstać aktywna forma hormonu T3. Dlatego umownie nazywa się T4 pre-hormonem, a T3 hormonem właściwym. Aby zaszła ta reakcja (fachowo zwana konwersją) potrzebne są w organizmie odpowiednie poziomy cynku, selenu, żelaza, miedzi oraz sprawnie funkcjonująca wątroba, jelita i nerki (tam zachodzi proces konwersji).
Dlaczego poziom TSH szybko podwyższa się lub maleje?
Wartość poziomu TSH bardzo łatwo ulega wahaniom, ze względu na różne czynniki, co jest zauważalne w badaniach kontrolnych z krwi. Przyczyny można podzielić na trzy sytuacje:
Zmiany poziomu TSH w zależności od przyczyny
| Malejąca | Malejąca lub wzrastająca | Wzrastająca |
| - ciężkie choroby serca - leki sterydowe, przeciwdepresyjne |
- przewlekły stres - choroby - ciąża i karmienie piersią - wysoka lub niska temperatura otoczenia - głodzenie/przejadanie się |
- duży wysiłek fizyczny - zakażenia pasożytnicze /bakteryjne/wirusowe - choroby nadnerczy - brak snu |
W jakim celu wytwarzane są hormony tarczycy? Dlaczego są tak kluczowe, aby dbać o ich prawidłowy poziom?
Tarczyca, a raczej jej hormony regulują wiele funkcji w organizmie. Poniżej znajduje się kilka z nich:
poprawny rozwój płodu
wzrost
metabolizm
libido
samopoczucie
ochrona przed osteoporozą
odporność
termoregulacja (wpływa na subiektywne odczuwanie ciepła i zimna)
ochrona nerek
ochrona przed nadciśnieniem tętniczym (układ sercowo-naczyniowy)
regulacja gospodarki wodno-mineralnej (ochrona przed obrzękami)
Leczenie Hashimoto
Farmakologiczna możliwość leczenia polega na podawaniu hormonów- samego T4 albo obu (T3 i T4) w dawkach dobranych indywidualnie przez lekarza endokrynologa, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. W wielu przypadkach pacjent słyszy, że będzie musiał przyjmować lek do końca życia, w coraz większych dawkach,
ale…
W gabinecie dietetyka
Dietetyk oprócz analizy badań biochemicznych z krwi potrafi zalecić odpowiednie panele badań dodatkowych, które sprawdzać będą przyczynę, która mogła zainicjować powstanie Hashimoto. Całe zintegrowane postępowanie ma prowadzić do osiągnięcia tzw. Eutyrozy.
Eutyreoza - stan prawidłowej funkcji tarczycy
W Centrum Medycyny Ekologicznej:
Podstawą stanów zapalnych mogą być długotrwale bagatelizowane lub też niezdiagnozowane nietolerancje pokarmowe. Test na nietolerancje pokarmowe wskaże produkty, które szkodzą, a na jego podstawie dietetyk ułoży dietę eliminacyjną (z wyłączeniem produktów nietolerowanych oraz ich bezpiecznymi zamiennikami).
Następnie niezbędne będzie wykonanie badania sprawdzającego florę jelitową - Gut Flora, aby dowiedzieć się czy występuje niedobór dobroczynnych bakterii i grzybów i/lub przerost bakterii, grzybów i pleśni chorobotwórczych. Wynik badania jednoznacznie wskaże, czy mamy do czynienia z poważnym zjawiskiem dysbiozy jelitowej (braku równowagi pomiędzy dobroczynnymi mikroorganizmami, a chorobotwórczymi). W przypadku wybrania badania rozszerzonego - Gut Flora Plus pacjent dodatkowo otrzyma wynik poziomów tzw. markerów stanu zapalnego, np. kalprotektyny (stan zapalny jelit) oraz innych wskaźników oceniających funkcjonalność jelit.
Aby dowiedzieć się na jakim poziomie znajdują się neuroprzekaźniki odpowiedzialne między innymi za obniżenie nastroju lub stany depresyjne pojawiające się w Hashimoto, kluczowe będzie badanie Stress Print.
Bada ono poziom: serotoniny, dopaminy, adrenaliny, noradrenaliny, glutaminianu i GABA- z moczu oraz poziom kortyzolu (w trzech punktach czasowych) i DHEA (w dwóch punktach czasowych)- ze śliny.
Włosy magazynują w sobie minerały spożywane z dietą i metale ciężkie z otoczenia, co jest pomocne w ocenie niedoborów lub nadmiarów wartości wybranych z nich.
W chorobie Hashimoto istnieje wiele niezbędnych minerałów do regulacji wytwarzania hormonów, dlatego Analiza Pierwiastkowa Włosa idealnie sprawdza poziom niezbędnych minerałów dla zdrowego funkcjonowania tarczycy (i nie tylko), a także czy istnieje obciążenie metalami ciężkimi.
Po odpowiednim upływie czasu od momentu wprowadzenia interwencji (indywidualnie)
większość objawów lub wszystkie są coraz mniej zauważalne, stan Hashimoto wprowadzany jest w pauzę, czyli tzw. „remisję choroby”.
Zachęcamy do wykonania Testów na nietolerancje pokarmowe, badania Gut Flora lub Gut Flora Plus, Stress Print a także Analizę Pierwiastkową Włosa, aby oprócz badań lekarskich dietetyk mógł jak najlepiej dobrać dietoterapię i pomóc Państwu w Hashimoto.
Jeżeli nie wiesz jakie badanie wybrać skontaktuj się z nami, dobierzemy odpowiedni pakiet badań.
Źródła:
Brakebusch L., Heufelder A.: Jak żyć z Hashimoto?, Pro Media, Warszawa 2011
Paulina Ihnatowicz, Emilia Ptak: Rozszyfruj swoją krew, POZKAL, Bydgoszcz 2018
Błaszczyk M.: Mikrobiologia środowisk. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2010
Górska S., Jarząb A., Gamian A.: Probiotic bacteria in the human gastrointestinal tract as a factor stimulating the immune system.Advances in Hygiene and Experimental Medicine 2009
Jarosz M., Dzieniszewski J.: Alergie pokarmowe, Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2008
Lee Y., Salminem S.: Handbook of probiotics and prebiotics. Wydawnictwo John Wiley & sons. 2010
Strzępa A., Szczepanik M.: Wpływ naturalnej flory jelitowej na odpowiedź immunologiczną. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 2013